ORHAN KOÇAK

EDİTÖRDEN

“Göğsüme dadanan geçimsiz güneş”

"Denemenin hoş ama boş şeylerden ibaret olduğuna dair yaygın önyargıyı kıran Türkçedeki sayılı denemeciden biridir Orhan Koçak. Eleştirmenliği bu vasfını bir parça gölgelemiştir diyebilir miyiz? Okurları üslubunun, dilinin, ironisinin ve mizahının kıymetini uzun zamandır bilir bilmesine, ama onu denemeci olarak da tescil etmek gerekir sanki – kendisinin bundan hazzedeceğini sanmasam da."

DOSYA

Orhan Koçak ve Maelström

"Orhan Koçak yazısı da Maelström üslûbuna meyilli değil midir? Dünyanın ve tabii kendisinin gün be gün gözüne giren 'bura'nın, memleketin girdapları karşısında, felâketzede bir yazı. Kırımların, yıkımların, kayıpların, darbenin, zulmün… tanığı."

DOSYA

Zincir kopuktur bahisler düşüktür KE zaten olmamıştır

"Polemikler bir bütün olarak bir tür hesaplaşma panoraması çiziyor, dolaysız siyasetten çok düşünsel verimlerle hesaplaşma. Düşünsel verimler demek kişiler, düşünürler demek. Koçak’ın önceki verimlerinden de biliyoruz: Ufkunda her zaman bir panorama halinde ve bir idealler bütünü olarak dünya kültürü vardır. Düşünsel hareket noktasında Marksizm, bakış açısında eleştirel kuram."

DOSYA

Orhan Koçak üstüne

"Orhan Koçak bir yazarın, bir şairin ürününe bakarken onu 'izole' bir 'edebî ürün' olarak görmekten kaçınır. Onu kültür dünyasının ve genel olarak dünyanın, tarihin içinde, geri kalan her şeyle ilişkileri içinde oluşmuş bir varlık olarak ele alır."

DOSYA

Duyum ve hareket kayıtları

"Orhan Koçak’ın yöntemi bana birbirini dışlamadan, birinden öbürüne salınmak, aralarında mekik hareketiyle gidip gelmek suretiyle işliyormuş gibi görünüyor. Değişken bir optikle baktığını da söyleyebiliriz; yakından ve uzaktan, dar ve geniş açıdan – her durumda derinden, derinden."

DOSYA

Orhan Koçak’ın bela teknikleri

"Koçak’ın yaklaşımında bir metnin ya da bir konumun sorduğu sorulara nasıl cevap verdiğine yönelik ilgi kadar, metnin ya da konumun hangi soruları cevapsız bıraktığına, hangi sorulardan huzursuz olduğuna, kendisinden hangi beklenmedik soruların neşet ettiğine dikkat de söz konusu."

DOSYA

“Şiirde Ses” ve Orhan Koçak’ın şiir eleştirmenliği

“Şiirin Sesi ve Eleştiri Türkçe edebiyat eleştirisinin temel metinlerinden biri olduğu gibi, yalnız şiir eleştirmenlerine değil, aynı zamanda müzik duygusu olmadan şiir, mekân duygusu olmadan roman yazanlara da sanatta yaratıcılığın çok zaman doğuştan gelen bir 'yeti' olduğunu hatırlatmasıyla hazin bir bilgelik de içeriyor."

DOSYA

Orhan Koçak ya da kamaşmanın diyalektiği

"Orhan Koçak’ın eleştiri işleminde kamaşmanın kimi semptomları: Her yazı –özellikle şiir– bir bulanık atmosfer içinden görülür sanki; gözler yazının oluşturduğu atmosferde, yazıdan tabakalar halinde yayılan, bazen kirli de olabilen dalgalardan, basınçlardan ötürü sımsıcaktır. Eleştiri bir soğutma işlemi gibidir."