Behçet Çelik'le Turuncunun Kıvamı'na dair:

“Kederin de var hatıraları”

“Baştan cevabını bildiğim soruları anlatmıyorum yazarken. Cevapların yazarken, yazdıkça belirmesi bana cazip geliyor. Daha doğrusu beni yazmaya iten böyle şeyler. Yazarak düşünüyorum, arıyorum diyeyim.” 

Tiamat:  Makinedeki ifrit

“Tiamat iki boşluk, 'soğuk ve karanlık dipler' arasında başlayan ve biten bir roman. Yazarın kahramanları diğerlerinde olduğu gibi boşluğa, hiçliğe doğru yol alırlar. Tabiatın ve tabiatüstünün doldurduğu dış ve iç mekânların ötesinde aslolan bu nihai boşluklardır sanki.” 

Haftanın vitrini – 40

Yeni çıkan, yeni baskısı yapılan, yayınevlerince bize gönderilen, okumak ve üzerine yazmak için ayırdığımız bazı kitaplar: Anadolu Kuş Adları Sözlüğü / Antik İnançların İzinde / Batı’dan Önce / Büyük Ana / İntermezzo / Yeni Harflerle Kadınlar Dünyası / Kül ve Yaldız / Polimat / Semmelweis / Vuslatlar Fasarya

Karanlığın Taneleri:

Bir film afişinin önünde

paramparça hayatlar

“Tarhan Gürhan’ın derleyip yayına hazırladığı Karanlığın Taneleri çeşitli bakış açılarıyla bir filmi anlamaya, anlamlandırmaya, yerli yerine koymaya yönelik öncü bir çalışma. Kitapta yer alan 17 çeşitlemenin her birinin ayrı birer meramı, ayrı birer meselesi var.”

İnsanlanma'nın Sunuş'undan:

“Michel Serres’in doğrudan ansiklopedik girişiminin ilk kitabı”

Michel Serres'in İnsanlanma adlı kitabı Livera Yayınları tarafından İlhan Burak Tüzün çevirisiyle önümüzdeki günlerde basılıyor. Aynı zamanda kitabın editörü de olan Kağan Kahveci'nin İnsanlanma için yazdığı sunuş yazısını Tadımlık olarak yayımlıyoruz...

Radikal sesler masası

“Biraz dağınık bir miting alanını, biraz da 'low-fi' bir sanatçı atölyesini andıran sergi alanı, kültür endüstrisinin sevdiği türden bir sterilliğe değil, daha 'bohem', daha alternatif ve daha 'derme çatma' bir estetiğe (ya da DIY, 'kendin yap' estetiği) dayanıyor.”

Lale Westvind'in Grip'i:

Oluş, eller

“Grip’i bir oluş devresi olarak değerlendirmek mümkün. Herhangi bir oluş devresi değil bu; bir kadınınki her şeyden önce. Bir kadının dönüşümünün, kendisi halini alışının, ama bu yolda kendini kaybedişinin, yeniden doğuşunun hikâyesi.”

Aslı Özge’den Ansızın, Faruk ve Köprüdekiler:

Güç ilişkileri ve güç konumlarında geçişler üzerine üç film

“Faruk filminin derdi sinemanın ve belgeselin sınırlarını göstermek değil, bu sınır belirsizliğinden kıvrak bir şekilde faydalanarak iyi ile kötü arasındaki sınırın belirsizliğine, güç konumlarındaki geçişliliklere oynamak diyebilirim.”

Min Nevâdiri’l-Kütüb – 28:

Bir Amerikalı diplomatın gözünden dervişler

“Hatalara rağmen içeriğin ikincil kaynaklara değil büyük ölçüde tasavvuf erbâbıyla bire bir görüşmelere dayanması eseri önemli kılıyor. Kitap, diyor Rose, 'dine ilişkin fikirlerinde sıklıkla dikkate değer bir kendine özgülük sergilemiş olan bir halkın inanç ve uygulamalarındaki gerçeklerle yakından tanış olmanın bir ürünüdür.'”

Haftanın vitrini – 41

Yeni çıkan, yeni baskısı yapılan, yayınevlerince bize gönderilen, okumak ve üzerine yazmak için ayırdığımız bazı kitaplar: Bir Ahtapotun Otobiyografisi / Çıktığım Zıvana / Deniz / Editörlük Zor Zanaat / Parçalanmış Miras / Soğuk Ateş / Travma ve Kayıp / Varolma Biçimleri / Yeni Dünya Yeni Kurallar / Yürüyüş Pratiği

Ying Xinxun ile söyleşi:

Malzeme ve nesnelerin ‘sosyal dokusunu’ incelemek…

Ying Xinxun ile kültür sanat sektöründen sanatçı, küratör ve tasarımcılarla daha önce bir araya geldiği atölye çalışmasının ürünü olan “Semboller ve Nakış” başlıklı enstalasyon çalışması ve sembollerin günümüz sanatındaki yeri üzerine konuştuk...

Çakallarla sırtlanların "devrimsiz devrim"i:

Lampedusa'nın ve Visconti'nin Leopar'ı

“Aslanlar ve çitalardan oluşan bir sosyal sınıfın kendi soylu dünyasının yerini 'çakallar ve sırtlanlara' bırakarak rüzgârdaki toz gibi kolayca un ufak olması karşısında sefil eski Sicilya’nın değişmez kaldığını fark eder Prens: Aristokrasiyle yükselen burjuvazi arasında yalnızca basit bir yetki kullanımı değişimidir söz konusu olan.”

Nazilere Direnen İyi Almanlar:

“Sizin ve benim gibi insanlara dair

kişisel hikâyeler…”

Nazilere Direnen İyi Almanlar kitabının yazarı belgeselci Catrine Clay’le küçük direniş hikâyelerinin nasıl ilham verici olabileceğini Nazi Almanyası’nda mücadele edenlerin hayatları üzerinden konuştuk...

Ernst von Salomon ve benzerleri

“Soruşturma 1951 yılında yayımlandığında II. Dünya Savaşı’nın ve III. Reich'ın üzerinden henüz beş yıl geçmişti. Kitap bu anlamda savaş sonrası suskunluğun içinde bütün olan bitenle ilk yüzleşme, geçmişi değerlendirme çabasıydı. Üstelik kitabın yazarı Freikorps saflarından gelen, Weimar dönemindeki önemli siyasi suikastlardan birisine karışıp mahkûm edilmiş birisiydi.” 

“Her şeyi yerle bir edebilirler ama içinizdeki dansı sizden alamazlar!”

Sona Ertekin'le son romanı Her Şey Dans Ediyor'a dair sohbet ettik, ayrıca romanlarının kitap dedektifi, şarkı temizleyici gibi kimi karakterleri ve kafamızı kurcalayan bazı konular üzerine de... 

“Önemli olan dünyayı değiştirmek” ise

“Ne Yapmalı?”

“11. Tez Dergisi: Liberalizme Karşı Marksizm okunmaya değer, kıymetli bir çalışma. İşkence edilen, 'Moskova’ya' diye lânetlenen, otelde diri diri yakılanların sıklıkla bu ülkenin gerçek vatanseverleri olabildiğini gösteriyor bize.”

Joseph Conrad’dan Kemal Tahir’e

“Bu kitapta şekillenen eleştiri anlayışını şöyle özetleyebiliriz: Ham çıkarın, çıplak siyasal ve toplumsal gerçekçiliğin dolaysızca kendini gösterdiği metinlerde ideolojileri ve sınıfsal tavırları araştırmak, buna karşılık üslubun ve anlatımın kendi özerk dinamiğini kazandığı daha kıvamlı ve yoğun metinlerde Auerbach’ın yaptığı türden bir 'stilistik'ten yararlanmak.”

Anma yazısı olarak kısa bir Jameson turu

“Jameson, Hegelci Marksist düşünce okulu içinde bir düşünürdü, Frankfurt Okulu’nun, özellikle Adorno’nun içkin eleştiri yolundan giderek Marksist tarihsel anlatıyı kültürel boyutta yeniden kurmaya girişti...”

Unufak Devranyanlar:

Bir büyük aile hikâyesi

“Unufak, Türkiye’deki Ermeni hayatlarını kuşaklar, kentler, yaşam tarzları, karakterler arasında gezerek kateden müthiş bir panorama. '1915 nasıl yazılmalı' gibi ana bir edebiyat meselesine yeni ve güçlü bir yorum. Ayrıca ülke içinde taşradan İstanbul’a ve genel olarak Türkiye’den Batıya göçler üzerine pek çok hikâye ve düşüncenin bir toplamı.”

Haftanın vitrini – 42

Yeni çıkan, yeni baskısı yapılan, yayınevlerince bize gönderilen, okumak ve üzerine yazmak için ayırdığımız bazı kitaplar: Çile Odası / Dalga Boyu / Dünyaya Yeni Gelen Okurlar İçin / Goebbels’in Propaganda Orkestrası / İstanbul ve Hüzün / Kayıtlar / Neksus / Orwell’in Burnu / Son Kraliçe / Zalim İyimserlik

HınçAhınç'tan:

Mağdur kim?

Figen Şakacı'nın HınçAhınç  adlı yeni romanı önümüzdeki günlerde İletişim Yayınları tarafından basılıyor. Romandan kısa bir bölümü Tadımlık olarak sunuyoruz.

“Türkiye’de, Türk olarak doğup büyümüş olmanın gereği neyse, içimden yükselip bana yazdırmaya çalıştıkları neyse onu yazmaya, ondan kaçmamaya çalıştım.” 

Ellinci yılında Filistin Şiiri antolojisi

“Dilerim Filistin Şiiri antolojisi yayımlanışının ellinci yılında gerçekten ama gerçekten okunur. Dikkatli bakılırsa, onda tüm Filistin’in trajedisi, direnişi ve bu süreçte belirginlik kazanan kavga şiirinin gelişim serüveni görülecektir.”

Kanafani’nin âlemi

“Çocukluğunda maruz kaldığı Nekbe esnasında tecrübe ettiği yerinden edilme ve şiddet, Kanafani’nin hem politik angajmanının hem de edebi eserlerinin kurucu unsurudur. Sürgün ve toprak kaybının meydana getirdiği kolektif travmayla direniş umudu Kanafani edebiyatında yan yana vücut bulur.”

Isabella Hammad’ın icatları

“İlk romanında unutulmuş bir geçmişi yeniden kuran Hammad, ikincisinde Hamlet için güncel bir sahne inşa etmeye çalışıyor…”

Nekbe’den yüz yıl sonrasını hayal etmek

“Ghalyini’ye göre Filistin bilimkurgusunun ayırt edici bir başka özelliği de farklı mülteci toplulukları ya da farklı kuşaktan mülteciler arasındaki kültürel bağlantısızlıkları odağına almasıdır ve bilimkurgu alternatif gerçeklikler üzerinden bu meseleyi araştırmak için şaşırtıcı imkânlar sunmaktadır.”

Edward Said’i okumak

“Said, Filistinlilerin bir halk olarak geleceğinin Siyonist korkulara ipotek edilmesinin bir 'felaket' olduğunu 1979’da yazmıştı. Bugün değişen şiddetin boyutu, kendisi değil.”

Yemekten sonra tango yapacağımız söyleniyor ama ayak bileklerimiz zincirli

“Remi Kanazi şiirinin öfkeli sesi okuru lafı hiç dolandırmadan taraf olmaya çağırıyor. Bu çağrıda en başta bir riya dökümü talebi var.”

Edebiyatın “biz” duygusu

“Filistinli kadın yazarların romanlarını okurken bilinmeyen bir tarihin ve bitmeyen bir zulmün ağırlığı altında kalan edebiyatın kendi imkânlarını yaratma yollarını not etmeye çalıştım...”

“Biz ezelden beri buradayız!”

Norveç’te yaşayan Filistinli yazar, çevirmen Rana Issa’nın, şiiri başlı başına bir direniş aracı olarak gören yaklaşımla diyalog halinde, 1940’lardan ve Nekbe günlerinden 1970’lere ve bugüne kadar uzanan bir süreçte Filistin topraklarında yaşayan şairlerin yazdığı şiirlerden yaptığı kişisel bir seçki.

Haftanın vitrini – 43

Yeni çıkan, yeni baskısı yapılan, yayınevlerince bize gönderilen, okumak ve üzerine yazmak için ayırdığımız bazı kitaplar: Ahlak / Demokrasi ve Toplumsal Hareketler / Kapitalizm Tarihi İçinde Sosyal Politika / Nadir Metaller Savaşı / Psikanaliz ve Devrim / Sahicilik / Sıfıra Yükselmek / Şedit Arzu / Yeni Karanlık Yüzyıl / Zihnin Tiyatroları

[Editörün Notu]

K24'ten haberler, yayın dünyasına dair değiniler, tartışmalar, yorumlar, okur mektuplarına cevaplar, Kıraathane İstanbul sergileri, K24 yazıları için notlar, editöryal gevezelikler ve çeşitli mutfak işleri... 

Vuslat Çamkerten ile söyleşi:

“Göz alıcı, kıvrak, oynak, deli bir pelerin!”

“Benim için önemli olan okuru içinde ilerlemeden yapamayacağı bir koridora sokmak. Merkezi kaybetmeden ışığa doğru yürütmek. Sezgiler, çağrışımlar, olaylar yoluyla ipuçlarını toplayarak işin içine, oyuna katılmasını sağlamak. Bunu tasarlamak zaman alıyor ama üstüne çalışmak çok zevkli.”

Erkin Özalp ile söyleşi:

Devrim ve mücadele stratejileri üzerine

“Şu ya da bu şekilde iktidara gelme ve iktidara gelindiğinde şu ya da bu şekilde onu elde tutma kaygıları başka her şeyin önüne geçtiğinde, halkı siyasal mücadelelerin öznesi kılma hedefinden uzaklaşılıyor.”

Beni adınla ve adımla çağır

“Obiçim Yayınlar’ın yeni kitabı Hepimiz Kuiriz Hepimiz Işık, LGBTİ+ (ve dostu) 16 yazarın metinlerini barındıran bir öykü seçkisi ve serinin ilk cildi. Çoğu ilk defa bu kitapta yayımlanan metinler bazen şenlikli, bazen sert ama daha önemlisi, numara yapmadan, kostüm giymeden, oldukları gibiler.”

Bir Alice Munro karakteri olarak

Alice Munro

“Bir okur, yazarın kurduğu öykü evreninde, tıpkı karakterlerinden biri gibi çırpınıyor olabileceği ihtimalini niçin bir an bile düşünmez de, onun (karakterlerinin aksine) yapılması gerekeni yapacak güçte ve duygusal olgunlukta olduğunu, onların debelendiği bataklığa yukarılardan baktığını varsayar?” 

Sally Rooney ve İntermezzo:

Sanki tüm dünya bir olmuş…

“Eh, haliyle kitapçılar memnun, çevirmenler memnun, okurlar zaten memnun. Filistin’e destek de veriyor; ihtiyacımız olan yazar Sally değil mi? Çok kötü de yazmıyor; diğerlerinden, çağdaşı birçoğundan iyi. Buna itiraz neden?”

Açık Radyo’ya dair…

“Açık Radyo, evlerinde ve iş yerlerinde radyolarını her daim açık tutan ve radyodaki sesleri aile bireyleri gibi kabul eden, çok adanmış bir dinleyici kitlesine sahip. Onlar gibi başka bir dinleyici kitlesinin dünyanın başka herhangi bir köşesinde var olduğunu sanmıyorum.”

Benim Açık Radyo!

“Açık Radyo çok yakında 30. yaşını kutlayacak, birlikte kutlayacağız. İlk yayına başladığında doğmamış birçok kişi bugün Açık Radyo’da program yapıyor. Kâinatın seslerinin, renklerinin ve titreşimlerinin işitilebileceği programlar kuşaklardan kuşaklara devredildi, devrediliyor.”

Mesele sadece Açık Radyo değil,

ama bu çok mühim bir mesele!

Açık Radyo'ya emek vermiş, radyonun programcısı ve dinleyicisi 33 kişiye şu üç soruyu sorduk: Açık Radyo’nun hayatınızdaki yeri nedir? / Açık Radyo’nun susturulma girişimini nasıl yorumluyorsunuz? / Açık Radyo neden açık kalmalı?

Haftanın vitrini – 44

Yeni çıkan, yeni baskısı yapılan, yayınevlerince bize gönderilen, okumak ve üzerine yazmak için ayırdığımız bazı kitaplar: Bir Antikahramanın Hatıra Defteri / Burjuvazi ve Çıplak Kollular / Direnişin Kökleri / Esrarengiz İstanbul / Hiçbir Şey Yapmama Kitabı /  Hotel Milano / İlk Yüzyılı Biterken Cumhuriyet / Mezhepçilik Kültürü / Osmanlı’da Aşk / Yıkımdan Umut Çıkarmak

Vásquez ile çarpıtma sanatının kıyılarında

“Vásquez’e göre, hem okur hem de yazar için kurgu mekânı özgürlük alanıdır. 'Kurgu, gerçeği arayan işlenmiş yalandır' diyen Vásquez'e göre kurgu yoluyla ahlaki yargıyı askıya alıyoruz.”

Biçim-içerik ikiliğinin yararsızlığı üzerine

“Biçim-içerik ikiliği yerine başka bir kavram ikiliğini, operasyon-öğe ikiliğini öneriyorum. Biçim yerine operasyon (veya işlem), içerik yerine de öğe. Bu kavramlarla birlikte ölçek hemen küçülür ve dikkatimiz noktasal bir operasyona ve bu operasyona giren öğelere çekilir.”

Mann, Kafka, Bernhard:

Hastalıklar ve romantik antropoloji

“Mistik sonsuzluk özlemine seküler (ve tinsel) bir yanıt arayışı olarak romantikler, bedenin tüm gürültülerinin, üşüme, ateşlenme ve ağrı ataklarının, iltihaplarının, öksürük seslerinin senfonik eşlikçisidir. Natüralist ancak yılgın bir kadans belki.”

Belirti ve yaşantı:

Bir metafor olarak otizm

“Yazarlar nöro-çeşitliliği doğrudan savunmadan, otizmin bir hasar, bozukluk, hastalıktan ziyade kişiliği oluşturan bir durum olduğunu düzenli olarak hatırlatıyorlar. Otizmin atipik nörolojik yapıyla çevresel ağlar arasındaki karşılaşmaların muhtemel bir sonucu olduğunu anlatıyorlar.” 

Murat Gülsoy edebiyatında

sınırlar ve imkânlar

“Murat Gülsoy metinlerini delilik, geçmiş, hafıza, ölüm, yazı, temsil gibi kadim konularla ve kültürel, politik, ontolojik, estetik açıdan kadim sorularla örerken tüm bunlara dair sınırları ve imkânları da bir arada kavrar.”

Zaman-İmge’nin arasözleri (I):

Video imgesine doğru

“Deleuze’ün iki ciltlik Sinema’sı ilkin, hatta özsel olarak bir film felsefesi kitabı; filmin bütün bir gelişimini doğumundan başlayarak ele alan ve enikonu kavramsallaştıran, sinemaya kavramlarını bahşeden bir kitap olması itibariyle. Alaylı bir felsefeci tarafından yazılmış ilk sinema kitabı.”

Eda Yiğit ile “Polifonik Bir Bahçe” sergisi üzerine söyleşi:

Tokatlıyan’ın bütün zamanları ve mekânları

“Bu sergi sadece Tokatlıyan Han’ın tarihiyle ilgili değil, hanın bizim yaşamımızla kesiştiği ve konuşmaya çalıştığı yerlerle de ilgili. O polifonik bahçenin özneleri hem sanatçılar hem buradan yolu geçen özneler hem de bitkiler...”

William Saroyan’ın romanı Rock Wagram:

“Erkek boşa çıkan anlamlardan ibarettir.”

“Romandaki öbür erkek karakterler ve onların Rock’la benzeştikleri kimi noktalar göz önüne alındığında, romanın bizi Rock’ı ve Saroyan’ı içeren, ama onları aşan birtakım erkeklik durumlarıyla karşı karşıya getirdiği görülüyor.”