“Neresinden atlanır bir ovaya?”

“Edebiyat anlatılamayanı anlatmanın da bir aracıdır, değil mi? Hakikate giden bir yol olmasının sebebi budur. Travmanın bir 'hikâyesi' olmadığını bilir, onu böyle dolana dolana, parça parça, başka şeylere sarıp sarmalayarak dışarıya çıkartır.”

Zihnin geniş arazisinde bir kurmaca

“Sema Aslan, Geniş Arazide Bir Ben’de sanki kurmacadan hikâyeyi çekip alıyor, tam olarak almasa da hayli eksiltiyor, bize 'güzelce anlatma'yı ve anlatmanın içindeki hikâyeyi bırakıyor.”

Amerikan maksimalizmi (I):

Infinite Jest – edebi katatoni

“Çağını temsil etmeyen, tüm temsiliyet rejimlerinin çöktüğü ve her şeyin eğlenmekle bağlı ve boğumlu hale geldiği bir çağda kaleme alınmış, buna karşın kapsayıcı, kuşatıcı, basitçe atmosferik olmayı kesmeyen bir makus roman...”

Amerikan maksimalizmi (II):

Gravity’s Rainbow,

savaş makinesi olarak edebiyat

“Pynchon’ın romanında savaş bir sahne veya atmosfer değil, daha ziyade bir modeldir; dilin kendisini modellediği, formatlayıp akışına ya da oluşuna uydurduğu bir içeriktir.”

Amerikan maksimalizmi (III):

Underworld – hiperbolik realizm

“Don DeLillo Underworld'de dünyayı döndüren kuvvetlerin tamamının tek potada eritildiği, çaprazlama geçişlerle dolu bir anlatı kurar: Gerçekliğin bir komplo halinde formülasyonu.”

Racism in Turkey:

Context, Questions and Stakes

Interview with Helen Mackreath

“Discussions of racism have the potential to be politically subverted if they treat racism or 'race' as an isolated question of 'othering' – particularly liberal approaches to identity politics which don’t consider the fundamental entanglements between racism, capitalism, imperialism and patriarchy.” 

Boom’dan küresel romana:

Anlatılan kimin hikâyesi?

“Fuentes'in yazdıklarında okuduğumuz, Meksika’nın, Meksikalının değilse, aslında kimin hikâyesidir? Yazarın küresel çapta bir kitleye hitap etmesi, kimler için yazdığını bilememesi, eserin niteliğinden bir şey götürür mü?”

Garth Greenwell ile Sana Ait Bir Şey  üstüne:

“Tekinsiz temas noktalarını anlamaya çalışmak...”

“Kuzey Amerika ve Avrupa’daki geylerin 2000’lerden itibaren elde ettiği siyasi kazanımlar, büyük ölçüde gey deneyiminin –çarka çıkmak, hafifmeşreplik, çeşitli karşı kültür yaşamları gibi– son derece değerli yönleri reddedilerek elde edildi.”

Nahid Sırrı’dan ikinci bir Ankara romanı:

Her Şey Bitmeden, Gece Olmadan

“Ankara’da Yahudi Mahallesi ve Yahudilerin ön planda olduğu roman Türk edebiyatında azınlıklar, gayrimüslimler ya da 'öteki' kavramı, vb. incelemeler/okumalar için atlanmaması gereken bir eserdir.” 

Haftanın vitrini – 6

Yeni çıkan, yeni baskısı yapılan, yayınevlerince bize gönderilen, okumak ve üzerine yazmak için ayırdığımız bazı kitaplar: Beyin Dünyayı Nasıl Oluşturdu / Çizginin Boşluğu / Devrim ve Meşrutiyet / Dijital Toplumun Sosyolojik Teorisi / Göçebeler / İşten Sonra / Keyif: Sol ve Sağ / Kız’la Randevu / Komünizm İş Başında / Nazi Gibi Düşünmek

Antoni Casas Ros:

Parçalanmış bir yüzün ardındaki yüzler

“İnsanın bir hayatının olması için bir yüze ihtiyacı var mı gerçekten? Yazdıklarım yeter demeye getiriyor Casas Ros. Haklı belki de...”

Haftanın vitrini – 7

Yeni çıkan, yeni baskısı yapılan, yayınevlerince bize gönderilen, okumak ve üzerine yazmak için ayırdığımız bazı kitaplar: Arkadya / Beklenen İstanbul Depremi / Biyopolitikanın Ötesi / Çatırdayan Kafatasları / Genç Mungo / Hastane / Karihōmen / Patronun Gözü / Sessiz Cümle / Talim Yazıları

Hikâye İstanbul’da geçiyor...

Meşher'deki “Hikâye İstanbul’da Geçiyor” isimli serginin konusu, Batı edebiyatındaki  kurmaca İstanbul kitapları. Kitaplara ve elyazmalarına eserlerin Türkçe çevirileri, film afişleri, filmlerden sahneler ve gazete haberleri eşlik ediyor...

Tom Robbins'in ardından:

Ne güzel bir abimizdin, ah be Tom abi!

İlham dolu bir yıldız kaydırmaca, lolipoplu bir dondurma, en komik saydırmacalar ve uğrunda dans etmeye layık tüm değerler…

Felaketi anlatmak üzerine

“Enkazdan çıkarılan hurda metallerle yapılan deprem anıtı sergisinde tebrikler ve kokteyl ne kadar sürdü? Keçi Burcu’nda dizilmiş rengârenk tabutlarla bir 'hafıza odası' yaratma sergisi, güzel sanatlar liselerinde okuyan öğrencilerden Gazze ile ilgili çalışmalar, kim bilir belki de çatışmalar isteyen eğitim sistemi bize neyi anlatıyor?”

Turuncunun Kıvamı:

Ritalin’siz okumalar

“Geleceksizliğin içine doğmuş edebiyat okurundan biraz daha sebatı, biraz daha sabrı kim bekleyebilir ki? Behçet Çelik okuruna Ritalin veren yazarlardan değil; biraz eski moda bir yazar.”

Min Nevâdiri’l-Kütüb – 32:

Şarkiyatçı bir İstanbul kurgusu

“Hikâyeler elbette kurgusal, ama her birine gerçeklik çeşnisi verecek miktarda tarihî ayrıntı yerleştirildiğinden inanılırlık kazanıyorlar. Ve bu şekilde şarkiyatçılık Şark’ı yansıtmaktan ziyade inşa ediyor.”

Şairin çağına blues

“Topaloğlu’nu kimi zaman 'hiçlik' duygusuyla kuşatan şey, kendisiyle bulunduğu zaman arasındaki bağın özelliksiz oluşu: yüzleşerek aşamadığın acıları / öperek sağaltacak ağzı yok zamanın”

Evden kaçmakla eve varamamak arasında

Demir Özlü

“Dört yıl önce bugün yitirdiğimiz Demir Özlü hemen her iyi okuru gibi benim de belleğimde anısı tazeliğini yitirmeyen yazarlardan, köşe taşlarından biri.”

XX. yüzyılda Latince konuşmak:

Sándor Márai

“Márai’nin şahsında belki de esas soru onun burjuvaziyi neden bu derece idealize ettiğidir... Peki Márai’nin, daha kaleme alınırken bile geçmişte kalmış, varlığı kuşkulu bir dünyaya seslenen kitaplarını bugün bu kadar çekici kılan ne?”

Haftanın vitrini – 8

Yeni çıkan, yeni baskısı yapılan, yayınevlerince bize gönderilen, okumak ve üzerine yazmak için ayırdığımız bazı kitaplar: Bak Önümüzde Yeni Bir Mevsim / Belgrad Kanon / Çayla Boyanmış Manzara / Dokumanın Arka Yüzü / Kadın Maskeleri / Mitler, Gerçekler ve Yöntem / Pasajlar / Savaşın Yeni Biçimleri ve Kadınların Bedeni / Vatan Millet Samatya / Yaban Ördeği

Gündüz Vassaf’la

Leventnâme’ye dair söyleşi

“Levent’teki ev sahipleri şükretmeli, iftihar etmeli. Bunca rüşvet baskısına rağmen, planlanmış yerleşimi delmek isteyenlere rağmen, Beşiktaş Belediyesi de direnmiş ki, bugün Levent yaşayabiliyor. Levent koruma abidesi bugün.”

Elizabeth O’Connor ile Balinanın Ölümü’ne dair söyleşi:

“Kıyıda yaşayanlar ve

kıyıyla birlikte yaşayanlar”

“İşçi sınıfının doğayla ilişkisi ve edebiyat sayesinde iklim değişikliğinin tarihini nasıl keşfedebileceğimiz meselesi ilgimi çekiyordu. Yanı sıra, Galler ve İrlanda’nın izole kıyı bölgelerinde büyüdükten sonra iç kesimlere, şehre taşınan büyükannemin ve büyükbabamın hayatları hakkında da yazmak istedim...”

Kıyıya vuran geçmiş

“Kuma Daireler Çizen’in 'ölülerden arta kalan' şimdisi, artık ne kendileri ne başkaları için bir anlamı olan, ne yapsalar içlerindeki boşluğun dolmayacağı, anlamı muallak 'yenilgi' sözcüğüne sığınılan o zamanlardan da beterdir.”

Semiha Berksoy:

Singing in Full Colour

“Küratöryel bağlamı ve teorik altyapısı eksik olan bu sergi birçok soruyu beraberinde getiriyor: Bunlar bir opera sanatçısının boş zamanlarında yaptığı resimler mi, yoksa özgün eserler mi? Resimlerin Art Brut ile bir bağlantısı var mı? Eserlerde zaman içinde neden bir değişim söz konusu değil?”

Ayın Gayın Sin...

Artık şair çıkmıyor mu?

“Koçak’ın genel söylemine, üslubuna baktığımızda bir provokasyon cümlesiyle karşı karşıyayız belki. Söylediklerine bir karşı çıkış, tartışma arzusu yaratma çabası da olabilir bu kışkırtıcı söylemin arkasında.”

Valeria Luiselli’nin denemeleri:

Eğik bir ışığı hayal ederek

“Boşluklar, eksiklikler, aralıklar, yokluklar; Valeria Luiselli düşünürken ve yazarken bunların üzerinde durmayı seviyor, dolulukların, tamlıkların, varlıkların üzerine eğik bir ışık tutup bunları seçmeye çalışıyor.”

Nostalji ile ütopyadan sonra:

Dünyalararasında’da felaketin hayal kırıklığı

“Dünyalararasında bir anlamda Geçgin’in felaket yazısının hem içine gömülü olduğu hem de kendi içine gömülü olan çıkmazın (aporia) en keskin biçimine sahip.”

Haftanın vitrini – 9

Yeni çıkan, yeni baskısı yapılan, yayınevlerince bize gönderilen, okumak ve üzerine yazmak için ayırdığımız bazı kitaplar: Avare Kadınlar / Deprem Sonrası Antakya / Gökten Üç Elma Düştü / Leviathan Kara Aynalar / Nesrin Sipahi / Sevgilinin Soğuk Elleri / Terra Incognita / Tyll / Yarasaların Avlusunda / Yol Aşkı

“Dünya korkunç bir yer ama öyle olmadığına inanmamız gerekiyor”

Danimarka’nın savaş yıllarındaki “tarafsızlık” maskesinin ardına gizlenmiş puslu tarihine karanlık ve sarsıcı bir olay üzerinden bir bakış...

Duygu Kankaytsın ile söyleşi:

“Oryantalizm adım attığımız her yerde”

“Tiyatro insanın kırılma ve çatışma noktalarıyla ilgilenen bir sanat. Karar anlarında zorluklarla, engellerle karakteri sınar, dönüştürür. Toplumsal önyargılarla koşullanmışlıkların masaya yatırıldığı bir ameliyathane gibidir sahne.”

Türkiye’de biyografi yazmak mümkün mü?

“Gerçeğe en çok yaklaşan biyografi ancak birincil kaynaklarla yazılabilir. Bunu hatırlatmak ve tekrarlamak bile fuzulidir.”

Ne menem bir şeydir şu yazar tıkanıklığı?

Yazmak ya da yazamamak...

“Yazamamak bir 'mümkün olmama' halidir. Bir imkânsızlığın kapısında, umutsuz, eli kolu bağlanmış halde bitkin kalmak. Yazarın kızıl elması, hayal ettiği, tasarladığı yapıt orada, ufukta durur fakat kendini açık etmez. Bir sisin ardındaymış gibidir...”

Hasta yığınakları,

bir ayrı düşürülüş hikâyesi

“Sanatoryumun asıl kahraman olduğu Büyülü Dağ’da kimse iyileşmez. O dönemin en değerli kurbanlarından biri olan Kafka bir 'çeyrek yaşam'dan söz etmiştir; Mann’ın romanından sızan öksürük seslerinin taşıyıcısıydı Praglı.”

Unutulması mümkün olmayan geçmiş

Torkomyan'ın kitabının ilginç yönlerinden biri,  19. yüzyılın ikinci yarısındaki Osmanlı toplumuna ve cemaatlere, cemaatler arasındaki ilişkilere dair okura doğrudan bilgiler vermesi...

Askerî darbe döneminde

Türkiyeli Ermeniler

“12 Eylül Döneminde Ermeniler  okunduğunda Ermenilerin başlarına gelenlerin solculukla, sağcılıkla, terörle, anarşiyle ilgisi olmadığı, salt Ermeni oldukları için büyük tedirginlikler yaşadıkları, bazılarının hayatlarının altüst olduğu anlaşılıyor.”

Cormac McCarthy'nin Blood Meridian'ı:

Çölün karanlık âleminde kıyım ve yıkım

“Bu kitap bir romandansa bir tür anti-kutsal kitaptır; olumlu hiçbir ilkeyi tanımaz, çözülmeyi, dağılmayı, yitişi, özetle ölümü ilkelerin ilkesi olarak belirler ve her şeyi onunla tanımlar.”