RONİ MARGULİES'İN ARDINDAN

PORTRE

Cehennemde bir kartopu

“Hayatlarımızın esiri değil efendisi olmak istiyorduk ve bu amaçla başvurduğumuz yöntemler –içinde bulunduğumuz durumlardan elimizden geldiğince geriye çekilmek, duygusallıktan titizlikle, gerçek duygulardan da daha büyük bir titizlikle kaçmak, her şeyde her zaman bir ironi öğesi yakalamaya çalışmak– temelde aynıydı.”

PORTRE

Roni Margulies’in ardından çok öznel bir iki söz

“Roni’nin var olmadığı bir dünya nasıl bir şey, bilmiyorum, tasavvur bile edemiyorum. Yokluğu hâlâ bana gerçekdışı gibi geliyor. ”

KRİTİK

Şair Roni Margulies

“Son haddindeki bir açıklık, kesinlik ve isabet ihtiyacı, Roni Margulies’in siyasi hayatı kadar şiirdeki tavrından da okunan temel bir özellik. Sözünü ettiğim ihtiyacın şiir alanındaki gerçekleşme tarzını esas olarak, yer yer zayıflasa da gitgide daha eşsiz ve tutarlı bir bütünlük içinde, hikemî içerikli anlatı-şiir oluşturuyor.”

KRİTİK

Roni Margulies’in şiiri:

Ziya-Cahit-Külebi’nin güncellenmiş sesi

“Margulies şairliğini ve poetikasını yakın geçmişle bağlantısızlık içinde inşa etti. Ve kendisini ‘70 kuşağı toplumcu şiirine karşı inşa eden ‘80 kuşağı şiirinin karşısında poetik bir yarık açarak yeni bir tekil başlangıç oluşturdu.”

DENEME

Roni’ye, Elsa’ya ve Londra'ya dair

“Yirmi sekiz yıl önce Londra’da kayıtlara geçen ama daha önce hiç yayımlanmamış bu portre denemesi Roni’nin söz konusu kentte nasıl yaşadığına ilişkin bir şiiriyle noktalanıyor. Muhtemelen herkes sevdiği Roni’den birtakım izler bulabilecektir satır aralarında.”

KRİTİK

Ya Seyahat!

Hayatın uğultulu boşlukları, saçma akışkanlığı üstüne öyküler

“Öyküyle şiir arasındaki bağın Roni’nin bu iki türdeki eserlerinde kaçınılmaz olduğunu düşünebiliriz. Nitekim, iyimserlik-karamsarlık terazisine vurduğumuzda Ya Seyahat! içindeki öykülerden de, şiirlerinde olduğu gibi, karamsarlık ve hüzün yansıdığı hemen fark edilecektir.”

DENEME

Bir İstanbullu…

“Roni Margulies, ‘hayattaki’nden farklı, hikâyenin örülüp çözüldüğü değil, hikâye anlarının durup uzun uzun düşündüğü bir hikâye anlayışının yazarı.”

DENEME

Şairin bir genç devrimci sosyalist olarak portresi

“Gençlik heyecanı herkesi biraz şair yapar, herkes dünyayı altüst etmeye niyet eder o yaşlarda. Roni’yi benzersiz kılan yarım yüzyıl boyunca hep o genç devrimci sosyalist şair olarak kalmasıydı. 50 yılın ardından tekrar baktığımda yorulmuş ama durulmamış, kalemini bırakıp defterini kapayana kadar gençliğine sadık kalmış bir şair görüyorum.”

PORTRE

Roni Margulies’in sosyalizm anlayışı

“Roni Margulies açısından milliyetçilik, zengin bir tarihin işçi sınıfının zihninde yer edinmesini engelleyen hurafeler bütünü anlamına geldiği için çok tehlikelidir. İşçi sınıfı, milliyetçilikten arındığı oranda kendisini egemen sınıfa bağlayan tüm halatları kesip atma şansına sahip olabilir.”

PORTRE

Arkadaşım Roni

“Türk şiirinde yalınlığı onun kadar ustaca kullanabilen başkaları vardır elbet ama onun şiirinin yalınlığı şiiri sanki önemsizleştirme düzeyindedir. Bu da onun şiirine benzersiz bir özellik katar.”

PORTRE

Son Signor: Roni Margulies

“Neye dokunduysa, 'üslupçu' bir Türkçe ile üretti. Cümlesinin/dizesinin ardından Roni’nin sesi işitilir. İmajlar, sesler ve pırıl pırıl kelimelerle dolu bir define sandığı bıraktı kucağımıza.”

DENEME

Roni ile geçen yıllar

“...Roni’den söz etmeye, onu anlatmaya başlayınca önce siyasetten söz açmış oldum. Aslında buna niyet etmeden. O kendisini önce nasıl tanımlar, bilmiyorum ama ben onu önce politik bir kişilik olarak görmüyorum. O önce Roni. Benzeri az bulunur, özel bir karakter.”

DENEME

Roni Margulies:

Şair ve Komitacı

“Roni bir şair ve bir komitacıydı. Eşit oranda! Komitacılığında da şairliğinde de demokrattı. İki tarafta birden, sözünü sakınmadan yaşadı, yazdı. İzlenimciydi. Şiiri ile Yahya Kemal, Nâzım Hikmet, Attila İlhan çizgisini sürdürdü – ya da bu üçgenin merkezinde yer alacak bir şiiri, 30 yılı aşkın bir süre inatla var etti diyelim.”

DENEME

Bilirim niye yanık öter ney

“Roni Margulies’i severdim sevmesine ya, bendeki yerinin bunca derin olduğunu bilmezdim. Bıraktım elimde avucumda ne varsa, Ya Seyahat!’ten başlayarak kitaplarını yeniden okumaya, eski okumalarımı çağırmaya başladım...”

HER ŞEY

Roni

“Hep komşuluk yapacak, hep gezecek, hemen her konuda hep kavga edecektik, bu konuda anlaşmış gibiydik.  Böyle biteceğini hiç hesaba katmamıştık. Onu şimdiden çok özledim.”

PORTRE

Tamamlanamayan yazı

"Yazarları kitaplarından tanırım önce. Sonra yeryüzünde karşılaşırsak eğer insanlığa armağan ettikleri kitaplarına bir insan olarak bildiğim, sevdiğim bir şeyle karşılık veririm..."